Studia przypadków: najlepsze praktyki w mediacji cyfrowej poza witryną. Analiza porównawcza udanych projektów cyfrowych i ich wpływu na zaangażowanie odbiorców.

Reading time: 5 min

W roku 2011 Muzeum Narodowe w Warszawie zgłosiło swoją chęć udziału w międzynarodowym projekcie Partage Plus, którego celem była digitalizacja i publikacja w Internecie, w latach 2012–2014, 75 tys. obiektów europejskiego dziedzictwa kultury z okresu ok. 1900 reprezentujących styl Art Nouveau. Oprócz tego celem projektu było utworzenie wielojęzycznych słowników, które umożliwią przeszukiwanie metadanych obiektów zgromadzonych w Europeanie w językach uczestników projektu. Poza tym the project also created over 2000 3D models of Art. Nouveau objects 3D models of Art Nouveau objects, selected from the collection of 17 partner museums.Koordynatorem przedsięwzięcia, w którym brało udział 25 europejskich instytucji kultury, była brytyjska organizacja Collection Trust, a współfinansowała je Komisja Europejska. Muzeum w Warszawie udostępniło w ramach projektu na stronie Cyfrowego MNW wizerunki 5000 obiektów wraz z metadanymi, oraz wzięło udział w tłumaczeniu na język polski słowników typów obiektów oraz terminów związanych ze sztuką okresu secesji. Wśród udostępnionych obiektów znajdują się m.in. polskie i obce obrazy, ryciny, rysunki, fotografie, plakaty, srebra, ceramika, meble, tkaniny powstałe ok. 1900. Dane te zostały zagregowane przez Federację Bibliotek Cyfrowych, która następnie udostępniła je portalowi Europeana.

W ciągu dwóch lat trwania projektu instytucje partnerskie dołożyły wszelkich starań, aby uczynić secesję bardziej znaną. Prawie wszystkie muzea-partnerzy projektu zorganizowały serię wystaw, na których prezentowano materiały zdigitalizowane w ramach projektu lub wzbogacone o wyniki projektu digitalizacji. Aktualizowano informacje na temat tych wystaw, a także innych wydarzeń organizowanych w ramach projektu – takich jak międzynarodowe konferencje, wykłady i publikacje.

Musée d’Orsay jest autorem przedsięwzięcia zatytułowanego Un soir avec les impressionnistes – Paris 1874, które trwało od 26 marca do 11 sierpnia 2024 roku. To doświadczenie VR, wyprodukowane w koprodukcji z Gédéon programmes, Emissive i muzeum, odbywało się w ramach wystawy Paryż 1874, wynalezienie impresjonizmu, i przenosiło użytkowników do Paryża 15 kwietnia 1874 roku, aby wziąć udział w otwarciu pierwszej wystawy impresjonistów. Przez przeniesienie do dawnego studia fotografa Nadara na Boulevard des Capucines, to doświadczenie pozwalało przeżyć kluczowy moment w historii sztuki w otoczeniu dzieł i kluczowych postaci tamtego okresu.

Zainteresowani korzystali z najnowocześniejszego zestawu słuchawkowy wirtualnej rzeczywistości, zanurzali się w atmosferze XIX-wiecznego Paryża. Spacerowali wzdłuż Boulevard des Capucines i wchodzili do studia Nadara, gdzie spotykali znanych artystów, takich jak Claude Monet, Auguste Renoir, Berthe Morisot, Paul Cézanne, Camille Pissaro i Edgar Degas. Ta wycieczka oferowała użytkownikom spektakularne zanurzenie, podczas którego odkrywali liczne powiązania między tymi

Doświadczenie było otwarte dla wszystkich w wieku 11 lat i starszych, z ograniczeniem dla dzieci poniżej 8 roku życia. Nie było zalecane dla osób podatnych na napady padaczkowe lub migreny, a także mających problemy z równowagą lub wzrokiem.

Z opinii jednego z użytkowników wynika, że na początku powtórzone są kilkakrotnie instrukcje umożliwiające zapoznanie się z przestrzenią i ruchami. Osoby, które nie doświadczyły VR mogą czuć się bezpiecznie i komfortowo. Po „przejściu” do pracowni Nadara po wystawie oprowadzają malarze impresjoniści tak, jakby to robił sam przewodnik w świecie realnym.

Gdy porównujemy obie dobre praktyki widać różnicę spowodowaną zakresem projektów. Pierwszy z nich miał szerszy zasięg ze względu na ilość partnerów uczestniczących, drugi to lokalna paryska inicjatywa. To mogło mieć wpływ na ilość osób, do których dotarła inicjatywa. Również czas trwania projektów mógł mieć znaczenie dla dotarcia do zainteresowanych. Z dużym prawdopodobieństwem wpływ miały też możliwości finansowe obu projektów.

Zaangażowanie odbiorców mogło być uwarunkowane zainteresowaniami w kontekście kierunków w sztuce, ale i narzędzi oferowanych w obu projektach. Czym innym jest zanurzenie się w sztuce poprzez wirtualną rzeczywistość, a czym innym obserwacja zdygitalizowanych dzieł. Tutaj znaczący wpływa mógł mieć też poziom wiedzy uczestników projektu oraz preferencje odnośnie sposobów obcowania ze sztuką.

Zasoby

Welcome to the Partage Plus Project

Impresjonizm, jakiego nigdy wcześniej nie widziałeś w Musée d’Orsay w wirtualnej rzeczywistości… (in Polish)