W dobie zaawansowanej cyfryzacji instytucje kultury stoją przed wyzwaniem przekształcenia swoich działań i oferty w przestrzeń dostępną online, jednocześnie zachowując spójność z ich misją oraz potrzebami odbiorców. Projektowanie spójnej strategii cyfrowej off-site staje się elementem, który umożliwia dotarcie do szerszej publiczności, w tym osób ze specjalnymi potrzebami, i dostosowanie tradycyjnych form kultury do współczesnych oczekiwań.
1. Analiza odbiorców i celów instytucji
Pierwszym krokiem w tworzeniu strategii cyfrowej jest dokładne zrozumienie zarówno potrzeb odbiorców, jak i celów instytucjonalnych. Kluczowe pytania to:
- Kto jest moim odbiorcą? Warto zidentyfikować grupy docelowe, które mogą być zainteresowane ofertą. Zrozumienie preferencji, poziomu zaawansowania w korzystaniu z technologii i dostępności urządzeń pozwoli na lepsze dopasowanie formy i treści inicjatyw cyfrowych.
- Jakie są cele instytucji? Instytucje kultury często stawiają sobie za cel nie tylko promowanie sztuki, ale także edukację, integrację społeczności czy inkluzywność. W kontekście cyfrowych działań off-site ważne jest, aby te cele były spójne z wdrażanymi inicjatywami online.
2. Dostosowanie treści i formy do przestrzeni cyfrowej
W przypadku przenoszenia wystawy do przestrzeni off-site, należy przemyśleć, jak zachować jej charakter i wartości w wersji online. Adaptacja wystawy cyfrowej powinna uwzględniać:
- Interaktywność i zaangażowanie. Wystawa w przestrzeni fizycznej daje możliwość bezpośredniego kontaktu z dziełami sztuki, ale jej cyfrowa wersja może oferować większą interaktywność. Można zatem wdrożyć elementy, które pozwalają odbiorcom na głębszą interakcję, takie jak wirtualne spacery, interaktywne aplikacje, czy możliwość tworzenia własnych „ścieżek” zwiedzania. Dodatkowo, wykorzystanie multimediów (filmów, dźwięków, animacji) może wzbogacić doświadczenie odbiorcy.
- Dostępność i intuicyjność. Wystawy online muszą być zaprojektowane z myślą o łatwej nawigacji i szerokiej dostępności. Intuicyjny interfejs, różnorodność formatów (np. wideo, zdjęcia, teksty) oraz opcje umożliwiające przeglądanie treści w różnych językach czy na różnych urządzeniach mobilnych to podstawowe elementy, które sprawiają, że wystawa staje się przyjazna dla użytkowników o różnym stopniu zaawansowania cyfrowego.
- Elastyczność formy. Oprócz samego przeniesienia treści wystawy do formy cyfrowej, warto rozważyć także stworzenie równolegle nowych treści. Mogą to być np. wywiady z kuratorami, artyści mówiący o swoich dziełach czy dostęp do zasobów archiwalnych, które nie byłyby dostępne w przestrzeni fizycznej.
3. Adaptacja wystawy do warunków off-site
Aby wystawa działała dobrze również off-site, należy zadbać o kilka kluczowych elementów:
- Przystosowanie treści wizualnych do ekranu – adaptacja grafik, zdjęć czy filmów do rozdzielczości ekranów oraz optymalizacja dla różnych urządzeń (komputery, tablety, telefony komórkowe)
- Zmiana formy interakcji z publicznością – możliwość komentowania, zadawania pytań artystom, czy uczestniczenia w cyfrowych warsztatach
- Kontekstualizacja i dodatkowe informacje – dostęp do kontekstualnych informacji (np. tło historyczne, biografia artysty, teksty krytyczne), które wzbogacają odbiór i zbliżają doświadczenie do tego w przestrzeni fizycznej